Jáhán tariyxı, 10 klas, Ergashev S., Xodjayev B., Abdullayev J., 2022

Jáhán tariyxı, 10 klas, Ergashev S., Xodjayev B., Abdullayev J., 2022.

Книги по истории для 10 класса на каракалпакском языке.

   Angliyadaǵı sanaat revolyuciyası, basqa da Evropa hám Arqa Amerika mámleketlerindegi sanaat óndirisiniń rawajlanıwı Aziya hám Afrika xalıqları turmısında da salmaqlı ózgerislerge alıp keldi. Koloniya hám ǵárezli mámleketler sanaat ónimleri bazarı hám shiyki zat bazasına aylandırıldı. Evropa mámleketleri Turkiya, Iran hám Qıtay sıyaqlı rásmiy mámleketler rawajlanıwına da kúshli tásirin tiygizdi. XX ásirdiń aqırlarında baslanǵan tariyxıy dáwir ilimde imperializm dep ataldı. XX ásir basına kelip Afrika materiginiń 90 payız aymaǵı jetekshi Evropa mámleketleriniń koloniyalarına aylandırılǵan edi. Biraq koloniyalar ushın gúres dawam etti, qurallanıw báygisi háwij aldı. Bul waqıyalar tikkeley 1914–1918-jıllardaǵı birinshi jáhán urısına alıp keldi. Urıs adamzat tariyxındaǵı ullı geografiyalıq ashılıwlardan baslanǵan jańa dáwirge juwmaq jasadı.




Industrial civilizaciyanıń payda bolıwı.
XVIII ásirdiń aqırlarında baslanǵan sanaat awdarıspaǵı tek ǵana sanaattıń emes, awıl xojalıǵınıńda rawajlanıwın belgilep berip, pútkil XIX ásir dawamında kóplegen mámleketler rawajlanıwınıń tiykarǵı mazmunına aylanıp qaladı. Dáslep Angliya, onıń izinen Franciya, biraz keyinirek AQSH, Germaniya, Avstriya-Vengriya, Italiya, Rossiya hár túrli tezlik penen bolsada, sol joldan baradı. Solay etip, ilimpazlar industrial civilizaciya dep ataǵan, baslı qádiriyatları texnikalıq rawajlanıw hám insan erkinligi bolǵan civilizaciya XIX ásirde Evropa hám AQSHta úzil-kesil qáliplesti hám derlik eki ásir dawamında dúnya xalıqları rawajlanıwınıń mazmunına aylanıp qaldı.

Ilim hám texnika tarawında erisilgen jetiskenlikler xojalıq turmısınıń rawajlanıwınada úlken tásir kórsetti. Ásirler dawamında teńiz hám okeanlarda júzip júretuǵın jelqomlı kemeler menen bir qatarda paroxodlar p ayda b oldı. E vropa h ám A rqa A merika mámleketleriniń qalaları temir jol baylanısı menen baylanıstırıldı hám bul sanaat, sawdanıń rawajlanıwınada túrtki boldı. 1870-jılları elektrodvigatel, elektrolampa, telefon, sál keyinirek radio oylap tabıldı. 1880–1890-jıllardıń baslarında elektr energiyasın sımlar arqalı uzaq aralıqqa jetkizip beriw imkaniyatı payda boldı, benzin menen isleytuǵın dáslepki ishki janıwshı dvigatel jaratılıp, sonnan keyin, dáslepki avtomobiller, keyin bolsa samolyotlar payda boldı.

MAZMUNÍ.
Kirisiw.
I BAP XIX ÁSIR AQÍRÍ – XX ÁSIRDIŃ BASLARÍNDA JÁHÁN MÁMLEKETLERI: INDUSTRIAL CIVILIZACIYANÍŃ PAYDA BOLÍWÍ.
1-tema. Industrial civilizaciyanıń payda bolıwı.
2-tema. “Jánede Ullı Britaniya” ushın: jańa ekonomikalıq hám ideologiyalıq sistemanıń payda bolıwı.
3-tema. Franciya hám Germaniya: Evropada jetekshilik ushın gúres.
4-tema. Shıǵıs Evropa hám Rossiya: jámiyetti reformalaw mashqalaları.
5-tema. Eki túrli Amerika: Arqa hám Qubla Amerikada rawajlanıw baǵdarları.
6-tema. Yaponiya, Qıtay hám Hindistan: reformalardıń aziyalıq jolı.
7-tema. Islam civilizaciyası mámleketlerinde dástúriylik hám reformashılıq arasındaǵı gúres.
8-tema. Afrika mámleketlerinde koloniallıq hám rawajlanıw mashqalaları.
II BAP JÁHÁN URÍSLARÍ ARALÍǴÍNDA CIVILIZACIYA RAWAJLANÍWÍNÍŃ EKI BAǴDARÍ: LIBERALDEMOKRATIYALÍQ HÁM TOTALITARLÍQAVTORITARLÍQ DIKTATURA.
9-tema. Birinshi jáhán urısınıń kelip shıǵıw sebepleri hám aqıbetleri.
10-tema. Liberal-demokratiyalıq mámleketlerde rawajlanıwdıń jańa mashqalaları.
11-tema. Totalitarlıq hám avtoritarlıq diktatura mámleketleri: jańa urıs oshaǵınıń payda bolıwı.
12-tema. Aziya mámleketlerinde ǵárezsizlik hám rawajlanıw mashqalaları.
13-tema. Afrikada milliy oyanıw hám ǵárezsizlik ideyalarınıń payda bolıwı.
14-tema. Ekinshi jáhán urısınıń kelip shıǵıw sebepleri hám aqıbetleri.
III BAP 1945–1991-JÍLLARDA EVROPA HÁM ARQA AMERIKA MÁMLEKETLERI.
15-tema. Batıs Evropa hám Arqa Amerika mámleketleri rawajlanıwınıń tiykarǵı baǵdarları.
16-tema. SSSR hám Shıǵıs Evropa mámleketleri rawajlanıwınıń tiykarǵı baǵdarları.
17-tema. AQSH: jańa liderdiń payda bolıwı.
18-tema. Ullı Britaniya hám Franciya: Jańa Evropanı qurıw.
19-tema. Germaniya va Italiya: jeńilisten keyingi rawajlanıw.
20-tema. Batıs Evropada ekonomikalıq hám siyasiy integraciya procesleri.
21-tema. Qubla hám Arqa Evropa mámleketleri: diktatura va demokratiya.
22-tema. Sovet Awqamında reformalar hám krizis: imperiyanıń saplastırılıwı.
23-tema. Oraylıq hám Shıǵıs Evropa mámleketleri totalitarizm hám demokratiya aralıǵında.
IV BAP OYANÍP ATÍRǴAN DÚNYA: 1945–1991-JÍLLARDA AZIYA, AFRIKA HÁM LATÍN AMERIKASÍ MÁMLEKETLERI.
24-tema. Aziya, Afrika hám Latın Amerikası mámleketleri rawajlanıwınıń tiykarǵı baǵdarları.
25-tema. Yaponiya, Qıtay hám Qubla Koreya: Aziya civilizaciya qádiriyatları hám Batıs islep shıǵarıw usılınıń uyqaslılıǵı.
26-tema. Hindistan hám Pakistanda ǵárezsizliktiń quramalı jolı.
27-tema. Turkiya, Iran hám Awǵanstan: diniy qádiriyatlar hám zamanagóy civilizaciya mashqalaları.
28-tema. Siriya, Irak hám Qubla-Batıs Aziya mámleketleri.
29-tema. Latın Amerikasında milliy reformalaw hám rawajlanıwdıń basqa jolları.
30-tema. Afrikada ǵárezsizlik, kámbaǵallıq hám rawajlanıw mashqalaları. Aparteid hám oǵan qarsı gúres.
31-tema. XX ásirdiń ekinshi yarımında ilim-pán hám mádeniyattıń rawajlanıwı.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Jáhán tariyxı, 10 klas, Ergashev S., Xodjayev B., Abdullayev J., 2022 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Хештеги: #учебник на каракалпакском языке :: #история :: #Ergashev :: #Xodjayev :: #Abdullayev :: #10 класс