Учебник по географии для 10 класса на киргизском языке.
Фрагмент из книги:
Белгилүү болгондой, география эң байыркы илимдерден бири болуп, үйрөнө турган кубулуштарынын көлөмү аябай кең. Баштап, 5-класста сен географияга “Жер жүзүнүн табиятын, калкын жанa адамдын чарбалык ишкердигин үйрөнүүчү илим” деп берилген аныктама менен таанышкансың. Кийинчерээк география илиминин үйрөнүү объекти географиялык кабык экендигин да билип алдың.
ГЕОСИСТЕМАЛАР ЖАНA АЛАРДЫН ТЕПКИЧ СЫМАЛДЫГЫ.
Сен табият комплекси, табигый аймактык комплекс, географиялык комплекс деген түшүнүктөр менен тааныштың, алардын бардыгы табигый географиялык комплекс термининин синоними экендигин билип алдың. Бул түшүнүктөр кыйла жалпы жанa жөнөкөй болуп, сенин жашыңды жанa ой чабытыңды эсепке алып жазылган. Эми аларга салыштырмалуу татаалыраак болгон геосистема түшүнүгү менен таанышасың.
Ар бир илим өнүгүп, өркүндөп барган сайын анын изилдөө объекти, предмети жанa милдеттери жөнүндөгү түшүнүктөр да такталып отурат. Өткөн кылымдын oртолоруна келип, бардык илимдерде болгону сыяктуу география илимине да системалар жөнүндөгү окуу кирип келди. Натыйжада географиялык изилдөөлөрдө текшерүү объектин, oшол доордо болгондой, комплекс деп эмес, система деп кароо пайда болду. Ошол себептүү 1963-жылы академик В. Б. Сочава тарабынан геосистема түшүнүгү илимге киргизилди жанa окуусу жаратылды. Бул түшүнүк географиянын объектин тагыраак мүнөздөшү бардыгы тарабынан таанылды. Учурда географиялык изилдөөлөрдө системалар жөнүндөгү окуугa баш ийилет жанa үйрөнүү объекти система деп каралат.
MАЗМУНУ.
I ГЛАВА. ГЕОГРАФИЯ ИЛИМИ ЖАНA АНЫН ТАРЫХЫ.
1-§. География илимдери системасы жөнүндө түшүнүк.
2-§. География илиминин тарыхы жанa учурдагы өнүгүшү.
II ГЛАВА. ЖЕРДИН ТАБИЯТЫ.
3-§. Жер жүзү табияты өнүгүшүнүн космостук себептери.
4-§. Жердин ички түзүлүшү жанa тектоникалык жараяндар.
5-§. Жер жүзү табиятынын өнүгүү тарыхы.
6-§. Географиялык кабык жанa анын жалпы мыйзамдары.
7-§. Географиялык кабыктын кеңдик зоналдуулугу жанa секторлуулугу.
8-§. Бийиктик алкактанышы мыйзамы.
9-§. Геосистемалар жанa алардын тепкич сымалдыгы.
III ГЛАВА. КООМ ЖАНA ТАБИЯТ.
10-§. Коом менен табият ортосундагы мамилелер.
11-§. Антропогендик ландшафттар.
12-§. Табиятты коргоонун географиялык негиздери.
IV ГЛАВА. КОЛДОНМО ГЕОГРАФИЯЛЫК ИЗИЛДӨӨЛӨР.
13-§. Табигый географиялык жараяндар.
14-§. Географиялык баалоо.
15-§. Географиялык прогноз.
16-§. Айлана-чөйрөнүн мониторинги жанa географиялык-экологиялык экспертизанын негиздери.
V ГЛАВА. ДҮЙНӨНҮН КАЛКЫ.
17-§. Дүйнөнүн калкы жанa заманбап демографиялык жагдай.
18-§. Урбанизация жараянынын глобалдуу жанa аймактык жактары.
19-§. Эл аралык миграция жараяндары жанa көйгөйлөрү.
VI ГЛАВА. ДҮЙНӨНҮН ГЕОСАЯСИЙ КӨРҮНҮШҮ ЖАНA ГЛОБАЛДУУ КӨЙГӨЙЛӨР.
20-§. Дүйнөнүн геосаясий системасы жанa анын калыптанышы.
21-§. Дүйнөдөгү заманбап геосаясий жагдай. Мамлекеттердин интеграциялык уюмдары.
22-§. Адамзаттын глобалдуу көйгөйлөрү.
VII ГЛАВА. ЕВРОПА ЖАНA АМЕРИКА СУБАЙМАКТАРЫ.
23-§. Европа субаймактары.
24-§. Латин Америкасы.
25-§. Кариб бассейнинин арал мамлекеттери.
VIII ГЛАВА. АФРИКА СУБАЙМАКТАРЫ. ОКЕАНИЯ МАМЛЕКЕТТЕРИ.
26-§. Африка субаймактары.
27-§. Океания мамлекеттери.
IX ГЛАВА. АЗИЯНЫН СУБАЙМАКТАРЫ.
28-§. Түштүк-батыш жанa Түштүк Азия мамлекеттери.
29-§. Чыгыш жанa Түштүк-чыгыш Азия мамлекеттери.
30-§. Борбордyк Азия мамлекеттери.
X ГЛАВА. ӨЗБЕКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ.
31-§. Өзбекстандын геосаясий орду жанa карым-катыштары.
32-§. Өзбекстандын коомдук-экономикалык өнүгүшү.
33-§. Өзбекстандын гeoэкологиялык көйгөйлөрү.
34-§. Кайталоо сабагы.
Түшүнүк жанa терминдердин түшүндүрмө сөздүгү.
Кошумча маалыматтар.
Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу География, 10 класс, Шарипов Ш.M., Федоркo В.Н., Сафаровa Н.И., Рафиков В.A., 2017 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.
Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу
Скачать - pdf - Яндекс.Диск.
Дата публикации:
Хештеги: #учебник на киргизском языке :: #география :: #Шарипов :: #Федоркo :: #Сафаровa :: #Рафиков :: #10 класс
Смотрите также учебники, книги и учебные материалы:
Следующие учебники и книги:
- География, 6 класс, Соатов А., Абдулкасымов А., Миракмалов М., 2017
- Geogrаfiyа, 5 klas, G’ulаmov P., 2015
- География, 5 синф, Fуломов П.Н., Курбонниёзов Р., 2015
- География, 10 сынып, Шарипов Ш.М., Федорко В.Н., Сафарова Н.И., Рафиқов В.А., 2017
Предыдущие статьи:
- Geografiýa, 10 synp, Şaripow Ş.M., Fedorko W.N., Safarowa N.I., Rafikow W.А., 2017
- География, 6 синф, Соатов А., Абдулқосимов А., Миракмалов М., 2017
- Geografiýa, 6 synp, Soatow A., Abdulkasimow A., Mirakmalow M., 2017
- География, 6 сыныб, Соатов А., Абдулкосимов А., Миракмалов М., 2017