Учебник по географии для 6 класса на каракалпакском языке.
Áziz oqıwshılar! Siz tábiyiy geografiyaǵa baylanıslı dáslepki bilimlerdi 4-klasta «Tábiyattanıw», 5-klasta «Tábiyiy geografiya» sabaqlıqlarınan bilip aldıńız. Sabaqlıqlardaǵı túsinik hám atamalar menen tanıssız, olardıń mazmunın bilesiz. Endi, Siz «Materikler hám okeanlar tábiyiy geografiyası» kursında tómengi klaslarda iyelegen tábiyiy geografiyaǵa baylanıslı ulıwma bilimlerińizdi jáne de bekkemleysiz, usı bilimlerge tayanǵan hàldà jańa atama, dáslepki túsinik hám atamalar mazmunın ózlestiresiz, puqta bilimlerge iye bolasız.
«Materikler hám okeanlar tábiyiy geografiyası» kursında sizlerge geografiyalıq kartalar, geografiyalıq qabıq hám onıń rawajlanıw nızamlıqları, dúzilisi, ózgeshelikleri, quramlıq bólimleri (litosfera, gidrosfera, atmosfera), hárbir materik hám okean tábiyatına tiyisli bilimler beriledi. Sizler geografiyalıq qabıq tábiyiy geografiyanıń úyreniw obyekti bolǵanlıǵı ushın usı tema-ǵa baylanıslı bilimlerdi tereń iyelep alıwıńız lazım. Sonda ǵana materikler hám okeanlar tábiyatın, tábiyat penen jámiyet àràsındaǵı óz ara qatnasıqlardı ańsat bilip alasız. Sebebi, geografiyalıq qabıq eń iri tábiyiy kompleks bolsa, materikler hám okeanlar onıń quramındaǵı onnan kishirek tábiyiy kompleksler bolıp tabıladı.
Geografiyalıq qabıqtıń shegaraları, ózgeshelikleri.
Geografiyalıq qabıq hám onıń shegaraları. Atmosferanıń tómengi qatlamı — troposfera, litosferanıń ústingi gewek qatlamı, gidrosfera hám biosferalardı óz ishine alǵan hám de óz ara tásir etip turatuǵın pútin qabıq Jerdiń geografiyalıq qabıǵı dep ataladı. Geografiyalıq qabıqtıń joqarı hám tómengi shegarasın, qalıńlıǵın ilimpàzlar hár túrli ótkizedi hám belgileydi. Kóp ilimpàzlar geografiyalıq qabıqtıń joqarı shegarasın troposferanıń joqarı bóliminen ótkizedi hám onıń qalıńlıǵın 30 — 35 km dep esaplaydı. Anıqlanıwına qaraǵanda, geografiyalıq qabıqtıń joqarı shegarası ozon perdesine, tómengi shegarası bolsa gewek jınıslarınıń astınǵı bólimine tuwra keledi. Ozon perdesi Jerdegi organizmlerdi Quyashtıń ultrafiolet nurlarınan qorǵaydı.
Geografiyalıq qabıqtıń ózgeshelikleri. Geografiyalıq qabıqtıń birinshi ózgesheligi, onıń quramlıq bólimleri — litosfera, gidrosfera, atmosfera hám biosferalar úzliksiz óz ara baylanısta bolıwı hám bir-birine tásir etiwi; ekinshi ózgesheligi, zat hám energiya almasıw procesleriniń bolıwı; úshinshi ózgesheligi, geografiyalıq qabıqta organikalıq tirishiliktiń, sonıń ishinde, insaniyat jámiyetiniń barlıǵı bolıp esaplanadı.
MAZMUNI.
SÓZ BASÍ.
1-§. «Materikler hám okeanlar tábiyiy geografiyası» kursında neler úyreniledi?.
2-§. Geografiyalıq kartalar hám olardıń túrleri. Atlaslar, globuslar.
GEOGRAFIYALÍQ QABÍQ.
3-§. Geografiyalıq qabıqtıń shegaraları, ózgeshelikleri.
4–5-§. Geografiyalıq qabıqtıń rawajlanıw basqıshları hám ulıwma nızamlılıqları.
6-§. Litosfera hám Jer relyefi.
7-§. Materikler hám okeanlardıń payda bolıwı hám rawajlanıwı.
8-§. Gidrosfera. Onıń quramlıq bólimleri.
9-10-§. Atmosfera. Jerdiń klimat poyasları.
11-§. Tábiyat kompleksleri, olardıń almasıwı hám zonallıǵı.
12-§. Jer júzi xalqı, rasalar.
OKEANLARDÍŃ TÁBIYATÍ.
13-§. Dúnya okeanı hám onıń bólimleri.
14-§. Dúnya okeanı túbiniń geologiyalıq dúzilisi, relyefi.
15-§. Okean suwınıń ózgeshelikleri.
16-§. Dúnya okeanınıń atmosfera hám qurǵaqlıqqa tásiri.
17-§. Okean baylıqları, olardan paydalanıw hám qorǵaw.
MATERIKLER HÁM OKEANLARDÍŃ TÁBIYATÍ AFRIKA.
18-§. Afrika materiginiń geografiyalıq ornı hám izertleniw tariyxı.
19-§. Geologiyalıq dúzilisi hám paydalı qazılmaları. Relyefi.
20-§. Materik klimatınıń ózgeshelikleri.
21-§. Klimat poyasları.
22-§. Ishki suwları.
23-§. Ekvatorial toǵaylar hám savannalar.
24-§. Tropikalıq shóller hám subtropikler.
25-§. Tábiyiy-geografiyalıq úlkeleri.
26-§. Materik xalqı hám onıń tábiyatqa tásiri.
27-§. Atlantika okeanı.
28-§. Hind okeanı.
AVSTRALIYA HÁM OKEANIYA.
29-§. Avstraliyanıń geografiyalıq ornı, izertleniw tariyxı, geologiyalıq dúzilisi, paydalı qazılmaları. Relyefi.
30-§. Klimatı, ishki suwları hám tábiyat zonaları.
31-§. Materik xalqı hám onıń tábiyatqa tásiri.
32-§. Tákirarlaw.
33-§. Tınısh okeanı.
34-§. Okeaniya.
35-§. Okeaniya klimatı, tábiyat zonaları hám xalqı.
ANTARKTIDA.
36-§. Geografiyalıq ornı, izertleniw tariyxı, geologiyalıq dúzilisi, paydalı qazılma baylıqları. Relyefi.
37-§. Klimatı hám tábiyat kompleksleri.
QUBLA AMERIKA.
38-§. Geografiyalıq ornı, izertleniw tariyxı, geologiyalıq dúzilisi, paydalı qazılmaları. Relyefi.
39-§. Klimatı hám ishki suwları.
40-§. Qubla Amerikanıń tábiyat zonaları hám bálentlik poyasları.
41-§. Tábiyiy-geografiyalıq úlkeleri.
42-§. Qubla Amerika xalqı.
ARQA AMERIKA.
43-§. Geografiyalıq ornı, izertleniw tariyxı, geologiyalıq dúzilisi, paydalı qazılmaları. Relyefi.
44-§. Arqa Amerikanıń klimatı hám ishki suwları.
45-§. Arqa Amerikanıń tábiyat zonaları hám bálentlik poyasları.
46-§. Arqa Amerikanıń tábiyiy geografiyalıq úlkeleri.
47-§. Arqa Amerikanıń xalqı.
48-§. Arqa Muz okeanı.
EVRAZIYA.
49-§. Evraziyanıń geografiyalıq ornı, izertleniw tariyxı.
50-§. Geologiyalıq dúzilisi hám paydalı qazılmaları. Relyefi.
51-§. Evraziyanıń klimatı.
52-§. Suwıq hám ortasha klimat poyasları.
53-§. Jıllı klimat poyasları.
54-§. Ishki suwları.
55-§. Suwıq hám ortasha klimat poyaslarındaǵı tábiyat zonaları.
56-§. Jıllı klimat poyaslarındaǵı tábiyat zonaları.
57-§. Bálentlik poyasları.
58-§. Evraziyanıń xalqı hám siyasiy kartası.
59-§. Antropogen tábiyat kompleksleri.
60-§. Evraziya aymaǵınıń úlken tábiyiy geografiyalıq úlkelerge bóliniwi.
61-§. Orta Evropa.
62-§. Shıǵıs Evropa.
63-§. Batıs hám Shıǵıs Sibir.
64-§. Oraylıq Aziya.
65-§. Shıǵıs Aziya.
66-§. Qubla Aziya.
67-§. Aldıńǵı Aziya.
68-§. Ulıwmalastırıwshı tákirarlaw.
Qosımshalar.
Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Geografiya, 6 klas, Soatov A., Abdulqosimov A., Mirakmalov M., 2017 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.
Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу
Скачать - pdf - Яндекс.Диск.
Дата публикации:
Хештеги: #учебник на каракалпакском языке :: #география :: #Soatov :: #Abdulqosimov :: #Mirakmalov :: #6 класс
Смотрите также учебники, книги и учебные материалы:
Следующие учебники и книги:
- География, 7 синф, Ғуломов П., 2017
- Geografiya, 7 klas, Ǵulomov P., 2017
- География, 7 класс, Гуламов П., 2017
- Geografiýa, 7 synp, Gulamow P., 2017
Предыдущие статьи:
- География, 6 класс, Соатов А., Абдулкасымов А., Миракмалов М., 2017
- Geogrаfiyа, 5 klas, G’ulаmov P., 2015
- География, 5 синф, Fуломов П.Н., Курбонниёзов Р., 2015
- География, 10 синф, Шарипов Ш.М., 2017