Biologiya, 10 sinf, G‘аfurоv A., Abdukаrimоv A., Тоlipоvа J., 2017

Biologiya, 10 sinf, G‘аfurоv A., Abdukаrimоv A., Тоlipоvа J., 2017.

Учебник по биологии для 10 класса на узбекском языке.

   Aziz o‘quvchi! 5–9-sinfl arda biologiyaning bo‘limlari hisoblangan botanika, zoologiya, odam va uning salomatligi, sitologiya va genetika asoslari kabi bo‘limlarini o‘rganishda hayot shakllarining xilma-xilligi, ularning xususiyatlari, asosiy biologik tushunchalar, nazariya va qonuniyatlar bilan tanishdingiz. 10-sinfda avval o‘zlashtirgan bilimlaringizni amalda qo‘llab, hayotning (tiriklikning) quyi tuzilish darajasidan yuqori tuzilish darajasiga qadar tabiatga yaxlit tizim sifatida qarashni, biologik tushunchalar, nazariyalar va qonuniyatlarni umumlashtirgan holda bir tizimga keltirishni o‘rganasiz.
Mavzu mazmunini diqqat bilan o‘qib chiqib, unda foydalanilgan shartli belgilar asosida berilgan topshiriqlarni bekamu ko‘st bajarishingiz kelgusida shaxs sifatida shakllanish, ilmiy dunyoqarashni kengaytirish va ekologik tafakkurga ega bo‘lishingizga zamin tayyorlaydi.




BIOLOGIYA – HAYOT HAQIDAGI FAN.
Biologiya Yerdagi hayotning barcha ko‘rinishlarini, uning turli darajadagi: molekula, hujayra, organizm, populatsiya (tur), biogeosenoz (ekosistema), biosfera darajasidagi tizimlarning barcha xossalarini o‘rganadi.

Biologiyaning asosiy maqsadi tirik mavjudotlarning tuzilishi, o‘ziga xos xususiyatlari, ko‘payishi, rivojlanishi, kelib chiqishi, tabiiy jamoalarda va yashash muhiti bilan o‘zaro munosabatlarini o‘rganishdir. Biologiya atamasi fransuz olimi J. B. Lamark va nemis olimi G. R. Treviranus tomonidan fanga kiritilgan bo‘lib, «bios» – hayot, «logos» – fan degan ma’noni bildiradi.

Insonlar salomatligini saqlash, turli kasalliklarni davolash va ularning oldini olish, inson umrini uzaytirish, tabiatdagi noyob o‘sim liklar va hayvon turlarini mu hofaza qilish, hosildor o‘simlik navlari, mahsuldor hayvon zotlari, yangi xususiyat li mikroorganizm shtammlarini yara tish, insoniyatni sifatli oziq-ovqat mahsulotlari bilan ta’minlash kabi muhim muammo larni hal etish biologiyaning rivojiga bog‘liq.

MUNDARIJA.
So‘zboshi.
I BOB. BIOLOGIK TIZIMLAR HAQIDA TUSHUNCHA.
1-§. Biologiya – hayot haqidagi fan.
2-§. Hayot mohiyati va tiriklikning xususiyatlari.
II BOB. HAYOTNING MOLEKULA DARAJASIDAGI UMUMBIOLOGIK QONUNIYATLAR.
3-§. Hayotning molekula darajasi va uning o‘ziga xos jihatlari.
4-§. Tirik organizmlarning kimyoviy tarkibi va uning doimiyligi.
5-§. Uglevodlar va lipidlar.
6-§. Oqsillar va nuklein kislotalar.
III BOB. HAYOTNING HUJAYRA DARAJASIDAGI UMUMBIOLOGIK QONUNIYATLAR.
7-§. Hayotning hujayra darajasi va uning o‘ziga xos jihatlari.
8-§. Moddalar almashinuvi – hujayra hayotiy faoliyatining asosi.
9-§. Plastik almashinuv. Fotosintez, xemosintez.
10-§. Hujayra – tiriklikning irsiy birligi.
11-§. Hujayraning hayot sikli.
1-laboratoriya mashg‘uloti.
IV BOB. HAYOTNING ORGANIZM DARAJASIDAGI UMUMBIOLOGIK QONUNIYATLAR.
12-§. Hayotning organizm darajasi va uning o‘ziga xos jihatlari.
13-§. Tirik organizmlarning oziqlanishga ko‘ra turlari.
14-§. Organizmlarning ko‘payishi. Jinssiz ko‘payish.
15-§. Organizmlarning jinsiy ko‘payishi.
16-§. Ontogenez – tirik organizmlarning individual rivojlanishi.
17-§. Irsiyatning umumiy qonuniyatlari. G. Mendelning irsiyat qonunlari va ularning mohiyati.
18-§. Diduragay va poliduragay chatishtirish. G. Mendelning uchinchi qonun.
19-§. Irsiyatning xromosoma nazariyasi.
20-§. Jins genetikasi.
21-§. Jins bilan bog‘liq holda irsiylanish.
22-§. Genlarning o‘zaro ta’siri.
23-§. O‘zgaruvchanlikning umumiy qonuniyatlari.
24-§. Genetika va inson salomatligi.
25-§. Odamda uchraydigan irsiy kasalliklar. Reproduktiv salomatlik.
26-§. Gen muhandisligi tadqiqot obyektlari va rivojlanish tarixi.
27-§. Hujayraning genetik elementlari.
28-§. Hujayra irsiyatining o‘zgarishiga olib keladigan jarayonlar.
29-§. Gen muhandisligida qo‘llaniladigan fermentlar.
30-§. Rekombinant DNK olish.
31-§. Gen muhandisligiga asoslanib o‘simlik irsiyatini o‘zgartirish.
32-§. Hujayra muhandisligi asosida hayvonlar irsiyatini o‘zgartirish. Gibridoma.
33-§. Gen va hujayra muhandisligiga asoslangan biotexnologiya.
34-§. O‘zbekistonda gen muhandisligi va biotexnologiya fani yutuqlari.
V BOB. HAYOTNING TUR VA POPULATSIYA DARAJASIDAGI UMUMBIOLOGIK QONUNIYATLAR.
35-§. Hayotning tur va populatsiya darajasi. Tur tushunchasi. Tur mezonlari.
36-§. Populatsiya – turning tuzilish va evolutsiyaning boshlang‘ich birligi.
2-laboratoriya mashg‘uloti.
37-§. Evolutsion g‘oyalarning paydo bo‘lishi.
38-§. K. Linney, J.B. Lamarkning ilmiy ishlari, J. Kyuvening evolutsion g‘oyalari.
39-§. Ch. Darvinning evolutsion g‘oyalari.
40-§. Evolutsiyani harakatlantiruvchi kuchlar. Irsiy o‘zgaruvchanlik.
3-laboratoriya mashg‘uloti.
41-§. Yashash uchun kurash va uning turlari.
42-§. Tabiiy tanlanish va uning turlari.
43-§. Organik olamdagi moslanishlar – evolutsiya natijasi.
4-laboratoriya mashg‘uloti.
44-§. Evolutsiyaning sintetik nazariyasi.
45-§. Turlarning paydo bo‘lishi.
46-§. Evolutsiyani isbotlashda molekular biologiya, sitologiya, embriologiya fanlari dalillari.
47-§. Evolutsiyani isbotlashda solishtirma anatomiya, paleontologiya fanlari dalillari.
48-§. Evolutsiyani isbotlashda biogeografi ya fani dalillari.
49-§. Evolutsion o‘zgarishlarning tiplari.
50-§. Organik olam evolutsiyasining asosiy yo‘nalishlari.
51-§. Yerda hayotning paydo bo‘lishi haqidagi nazariyalar.
52-§. Biokimyoviy evolutsiya nazariyasi.
53-§. Arxey, proterozoy eralaridagi hayot.
54-§. Paleozoy erasidagi hayot.
55-§. Mezozoy, kaynazoy eralaridagi hayot.
56-§. Antropologiya odam evolutsiyasi haqidagi fan.
57-§. Odam evolutsiyasining asosiy bosqichlari.
58-§. Odam evolutsiyasini harakatlantiruvchi kuchlar.
Atamalar lug‘ati.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Biologiya, 10 sinf, G‘аfurоv A., Abdukаrimоv A., Тоlipоvа J., 2017 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Хештеги: #учебник на узбекском языке :: #биология :: #G‘аfurоv :: #Abdukаrimоv :: #Тоlipоvа :: #10 класс