учебник на каракалпакском языке

Ádebiyat, 8 klas, Mámbetov K., Palımbetov K., 2019.

Учебник по литературе для 8 класса на каракалпакском языке.

   Kórkem ónerdiň bir tarawi bolgan ádebiyatti oqiw arqali xaliqtiň ótmishin hám búginin, tariyxm hám etnografiyasin, milliy úrp-ádet dástúrleri menen jasaw tárizin, jaqinnan bilip alasiz. Sonliqtan bolsa kerek, «Kórkem ádebiyat — xaliq múlki», «xaliq aynasi» dep biykarga aytilmagan. Qaysi xaliqtin kórkem ádebiyatin alip qarasaq ta, onda sol xaliqtiň milliy kelbeti sáwlelenedi. Dúnya xaliqlari kórkem sóz óneri siyaqli qaraqalpaq xalqiniň da danaliqqa toli folklorliq dóretpeleri atadan balaga, áwladtan áwladqa ótip saqlanip kiyatirgan biybaha bayligi esaplanadi. Sizler 6 — 7-klaslarda oqigan «Alpamis», «Qirq qiz», «Sháryar», «Edige» dástanlarinin ideya-tematikasinda xalqimizdiň tariyxi, milliy úrp-ádet dástúrleri óziniň ayqin sáwleleniwin tapqanliginm gúwasi boldmiz. Basqa túrkiy tilles xaliqlar siyaqli qaraqalpaq xalqi da xaliq awizeki dóretpeleri menen jazba ádebiy miyraslarina iye.

Zoologiya, 7 klas, Mavlonov O., 2017.

Учебник по зоологии для 7 класса на каракалпакском языке.

   Siz, Ózbekistanımızdıń kórer kózleri, jarqın keleshegisiz. Zoologiya sabaqlıǵı sizdi hár qıylı haywanat dúnyası menen tanıstıradı. Sabaqlıq sizge haywanlardıń dúzilisi, jasaw sharayatına tiyisli bilimler beredi. Sizlerdi tereń bilim alıw hám erkin pikirlewge úyretedi. Siz onı qunt penen úyrenseńiz, haywanlar tirishiliginen júdá kóp nárselerdi bilip alasız. Úyrengenlerińiz bolsa sizlerge keleshekte kásip tańlawıńızǵa járdem beredi. Haywanat hám ósimlikler dúnyasın jaqsı bilgen adam onı jaqsı kóredi hám qorǵaydı.

Jáhán tariyxı, 7 klas, Salimov T.O‘, Sultanov F.E., 2017.

Учебник по истории для 7 класса на каракалпакском языке.

   Siz 6-klasta «Jáhán tariyxı»nıń áyyemgi dáwirin úyrendińiz. Áyyemgi dáwirde adamlar qalay jasaǵanı, Áyyemgi Shıǵıs, Greciya hám Rim mámleketleriniń rawajlanıwı hám daǵdarısqa ushırawları haqqında bilip aldıńız.
7-klasta bolsa orta ásirler dáwiri tariyxın úyrenesiz. Bul dáwir jáhán tariyxınıń eramızdıń V ásiri aqırınan — XV ásirdiń aqırına shekemgi dáwirdi, yaǵnıy áyyemgi zaman menen jańa zaman ortasındaǵı 10 ásirdi óz ishine aladı. Italiyalı alımlar insaniyat tariyxın «áyyemgi tariyx», «orta tariyx» hám «jańa tariyx»larǵa bólip úyreniwdi usınıs etken. «Orta tariyx» degende, dáslep orta ásirler tariyxı túsiniledi.

Geografiya, 7 klas, Ǵulomov P., 2017.

Учебник по географии для 7 класса на каракалпакском языке.

   7-klasta siz elimiz — Ózbekistan Respublikasi jaylasqan tábiyiy geografiyaliq úlke — Orta Aziya tábiyiy geografiyasi menen Watanimíz tábiyiy geografiyasin úyrenesiz. Orta Aziyaniň geografiyaliq orní, ózine tán ózgeshelikleri, geologiyaliq dúzilisi, relyefi, paydali qazilmalan, klimati, suwlan, topiraqlari, ósimlikleri, haywanat dúnyasi, tábiyattan, oniň bayliqlarinan aqilga muwapiq paydalaniw máseleleri menen tanisasiz. Usiniň menen birge, geografiyani úyreniwde kartalardan paydalaniwdi, kartalardiň qalay isleniwin, túrlerin, topografiyaliq kartalar, olardan qalay paydalaniwdi bilip alasiz. Jáne jergilikli waqit, saat poyaslari, klimat payda etiwshi faktorlar, topiraqlar haqqinda uliwma túsiniklerge iye bolasiz.

Watan tuyg’i’si’, 6 klas, Sultanov X., Qarshi’bayev M., 2015.

Учебник по чувству родины для 6 класса на каракалпакском языке.

   Uluwma worta bilim beriw mekteplerinin’ 6-klaslari’ ushi’n arnalg’an usi’ woqi’w qollanbasi’ O’zbekistan Respublikasi’ Prezidenti Islam Karimovti’n’ «Joqari’ ma’nawiyat – jen’ilmes ku’sh» ha’m «O’zbekistan g’a’rezsizlikke yerisiw bosag’asi’nda» kitaplari’ tiykari’nda qayta islengen.
Wonda Watang’a muhabbat ha’m watanpa’rvarli’q tiykarlari’n qa’liplestiretug’i’n temalar woqiwshi’lardi’n’ wo’zine ta’n tu’siniklerin yesapqa alg’an halda, qi’zi’qli’ mi’sallar, turmi’sli’q da’liller ha’m zamanago’y metodikali’q usillarda bayan yetilgen.

Áyyemgi dúnya tariyxı, 6 klas, Sagdullaev A., Kosteckiy V., 2017.

Учебник по истории для 6 класса на каракалпакском языке.

   5-klasta «Tariyxtan gúrrińler» menen tanısqan edińiz. Siz endi uzaq ótmish haqqındaǵı bilimler qalay jámlengenin bilip aldıńız.
6-klasta alıs-alıs zamanlarǵa sayaxatımızdı dawam ettiremiz, eń áyyemgi mámleketler hám xalıqlar tariyxı, mádeniyat hám úrp-ádetleri menen tanısıp shıǵamız.

Fizika, 6 klas, Turdiev N., 2017.

Учебник по физике для 6 класса на каракалпакском языке.

   Qolıńızdaǵı kitap Siz ushın jańa oqıw predmeti bolǵan «Fizika» sabaqlıǵınıń birinshisi esaplanadı. Keyingi 7–9-klaslarda da «Fizika »dan oqıw sabaqları dawam etedi.
Ne ushın bul oqıw predmetin úyreniw kerek?
Átirapqa qarasańız, jawıp atırǵan qar yamasa jawındı, kóship júrgen bultlardı, salma yaki dáryalardan aǵıp turǵan suwdı kóresiz. Bulardıń barlıǵı tábiyat qubılıslarına kiredi. Bizdi qorshap turǵan tábiyattaǵı ózgerisler ómirimizge tikkeley tásir kórsetedi. Tábiyatta bolıp ótip atırǵan proceslerdiń nızamlılıqların úyreniw, olardan ónimlirek paydalanıw múmkinshiligin beredi. Nızamlılıqlardı úyreniw boyınsha insan óz miynetin jeńillestiretuǵın mashinalardı oylap tapqan. Kúndelikli turmısımızdı elektrsiz, jaqtılıqsız hám taza suwsız kóz aldımızǵa keltire almaymız.

Watan tuyg’i’si’, 5 klas, Sultanov X., Qarshibayev M., 2015.

Учебник по обществознанию для 5 класса на каракалпакском языке.

   Hu’rmetli woqi’wshi’, usi’ ku’nlerde ma’mleketimizde Ga’rezsizlik bayrami’na bag’i’shlangan g’alaba ilajlar, seyil ha’m tamashalar boli’p wo’tpekte. Ana jurti’mi’z haqqi’nda, woni’n’ g’a’rezsizligi tuwrali’ go’zzal so’zler, qosi’qlar yesitip, ga’rezsizlik qanshelli ulli’ bayli’q yekenin ba’rshemiz shi’n ju’rekten sezbektemiz. A’ne usi’ demlerde qa’lbimizde «Usi’nday azat ha’m abat Watang’a mu’na’sip perzent boli’w ushi’n qanday pazi’yletlerge iye boli’w kerek?», «Watan tuyg’i’si’, Watang’a muhabbat qanday islerde ko’rinedi?» degen sorawlar tuwi’li’wi’ ta’biyiy, a’lbette. Bunday sorawlarg’a juwap tabi’wda «Watan tuyg’i’si’» sabaqli’gi’ sizge ja’rdemshi ha’m ma’sla’ha’tshi boladi’’, dep woylaymi’z.