учебник на каракалпакском языке

Siziw, 9 klas, Rahmonov I., 2019.

Учебник по черчению для 9 класса на каракалпакском языке.

   XXI xabar kommunikaciyaliq texnologiyalar ásirinde jasap atirganligimíz ushin hár túrli innovaciyaliq texnika hám texnologiyalardan paydalanip, xalqimíz tárepinen mámleketimizdm keleshegi ulliliginm tirnagi qalanip atirganligina gúwa bolmaqtamiz.
Hárqanday oylap tabiwshiliq adamnan óziniň oyqiyalindagi faktorina súyengen halda dóretiwshilik penen qatnas jasawdi talap etedi. Bunday dóretiwshilikti jaratiwda kóplegen hár túrli kórinistegi sizilmalardi sizip, olardan paydalaniwga tuwra keledi.

Biologiya, Citologiya hám genetika tiykarları, 9 klas, Zikiryaev A., Toxtaev A., Azimov I., Sonin N., 2019.

Учебник по биологии для 9 класса на каракалпакском языке.

   Biologiya — tirishilik haqqındaǵı pán bolıp, grekshe «bios» — tirishilik, «logos» — tálimat (pán) degen mánisti ańlatadı. Biologiya ataması 1802-jılı francuz ilimpazı J.B.Lamark hám nemec ilimpazı G.R. Treviranus tárepinen pánge kirgizilgen. Biologiya tirishilik, onıń túrleri, dúzilisi, rawajlanıw nızamlılıqları haqqındaǵı pán bolıp tabıladı.
Biologiyanıń úyreniw obyekti bul — viruslar, mikroorganizmler, zamarrıqlar, ósimlikler, haywanlar, adamlar, olardıń organ, toqıma, kletka quramı, kletkalarda ótetuǵın procesler hám de organizmniń jeke hám tariyxıy rawajlanıwı, jámáátleri, olardıń óz ara anorganikalıq tábiyat penen baylanısı esaplanadı.

Geometriya, 9 klas, Xaydarov B.Q., Sariqov E.S., Qo‘chqorov A.Sh., 2019.

Учебник по геометрии для 9 класса на каракалпакском языке.

   9-klasta geometriyanıń planimetriya bólimin—tegis geometriyalıq figuralardıń qásiyetlerin úyreniw dawam ettiriledi. Bunda siz geometriyalıq figuralardıń uqsaslıǵı, úshmúyeshliklerdiń tárepleri hám múyeshleri arasındaǵı qatnaslar, sheńber uzınlıǵı hám dóńgelektiń maydanı, úshmúyeshlik hám sheńberdegi metrikalıq qatnaslar menen tanısasız.
Bul “Geometriya” sabaqlıǵınıń mazmunı qatań aksiomatikalıq sistema tiykarında qurılǵan. Bunda teoriyalıq materiallar múmkinshiligi bolǵansha ápiwayı hám anıq tilde bayan etilgen. Barlıq tema hám túsiniklerdi hár túrli turmısta ushırasatuǵın mısallar arqalı ashıp beriwge háreket etilgen. Hár bir temadan soń berilgen sorawlar, dálillewler, esaplawlarǵa hám jasawlarńa tiyisli másele hám mısallar oqıwshını dóretiwshilik pikirlewge jeteleydi, oǵan ózlestirilgen bilimlerdi tereńlestiriwge hám bekkemlep barıwıǵa járdem beredi. Sabaqlıq óziniń ózgeshe dizayn hám sabaq materialınıń kórgizbeli etip usınılıwı menen de ajıralıp turadı. Sabaqlıqta keltirilgen súwret hám sızılma sabaqlıq materialın jaqsılap ózlestiriwge xızmet etedi.

Texnologiya, 8 klas, Tohirov О., 2019.

Учебник по технологии для 8 класса на каракалпакском языке.

   Sizlerdiń bárkamal áwlad bolıp jetisiwińiz, tereń bilim alıwıńız, qábiletińizdi tolıq kórsetip, onı júzege shıǵarıwıńız, jámiyette óz ornıńızdı tabıwıńızda basqa pánler qatarı «Texnologiya» páni áhmiyetli bolıp esaplanadı.
«Texnologiya» páni Sizlerdi pikirlewge, dóretiwsheńlikke, zamanagóy islep shıǵarıwdıń bazar qatnasıqlarına tiykarlanǵan talaplar boyınsha professional tayarlıǵıńızdı asırıwǵa hám fizikalıq miynet túrlerin durıs qollanıw tájiriybesin iyelewge iytermeleydi. Bunda tek ǵana fizikalıq sawsalamat bolıw emes, al ruwxıy jaqtan da sawsalamat bolıwıńızǵa járdem beredi.

Ózbekistan mámleketı hám huqiqi tiykarlari, 8 klas, Karimova O., Ismatova N., Sariqov Sh., Amanova O., 2019.

Учебник по праву для 8 класса на каракалпакском языке.

Фрагмент из книги:
Elimizde sońǵı jıllarda sonday ózgerisler, jańalanıwlar júz bermekte, bul ózgerisler pátinen, kóleminen, dúnya júzliginen aqıl asıǵıp qaladı. Qısqa waqıt ishinde boy kóterıp atırǵan imaratlar, iske túsirilip atırǵan zavod hám fabrikalar, paydalanıwǵa tapsırılıp atırǵan bilimlendiriw hám densawlıqtı saqlaw orayları, lagerler, sport, sanaat, mádeniyat oraylarınıń hámmesi xalıq ushın, siz hám biz ushın jaratılmaqta. Sońǵı jıllarda, ǵárezsizlikke erisken dáwirden sońǵı jıllarda birinshi ret ǵárezsizliktiń tuwrı mánisin ańlatıwshı ideya — insan máplerin mámleketimiz iskerliginiń oray'na alıp shıǵıw ideyası ilgeri súrildi.

Jáhán tariyxi, 8 klas, Farmonov R., 2019.

Учебник по истории для 8 класса на каракалпакском языке.

   Sizler VII klasta Orta ásirler tariyxin úyrendiniz. Orta ásirlerde de adamlar awil xojaligina tayangan ekonomika hám jámiyette qáliplesken dástúrler tiykarinda turmis keshiriwin dawam ettirdi. Sol sebepli adamzat tariyxiniň bul dáwiri agrar civilizaciya yamasa dástúriy jámiyet dep ataladi. Bul jámiyette adamlar qatlam-larga bólinip jasaydi hám áyyemnen saqlamp kiyatirgan dástúriy úrp-ádetler, diniy túsinikler usi civilizaciyanin xarakterli tárepleri bolip esaplanadi. Agrar civilizaciya adamzat tariyxmda neolit dáwirinen baslamp, XVIII ásirdiň 60-jillarindagi sanaat revolyuciyasi hám onin tiykarinda jana jámiyet qálipleskenshe dawam etti.

Geografiya, 8 klas, Musaev P., Musaev J., 2019.

Учебник по географии для 8 класса на каракалпакском языке.

   Siz endi aldingi klaslarda algan bilimleriňiz tiykarinda Jer júzi, soniňday mámleketimiz tábiyati haqqinda basqalarga da magliwmat bere alasiz. Olardan basqa sonday bilimler de bar, olar adamlardin iskerligi, jasaw jagdayi hám óndiristiň aymaqliq pariqlaniwi siyaqli insaniyat, jámiyet turmisi penen tikkeley baylanish. Mine sol bilimlerdi úyrenetugin pán ekonomikaliq hám socialliq geografiya dep ataladi. Ol xaliq iskerliginiň aymaqhq shólkemlestiriliwi menen baylamsli ekonomikaliq hám socialliq máselelerdi belgili bir mámleket boyinsha da, pútkil jáhán kóleminde de úyrenedi. Bul oqiw jilinda janajan Watanimíz - Ozbekstannin ekonomikaliq hám socialliq geografiyasin úyrenesiz.

Ádebiyat, 8 klas, Mámbetov K., Palımbetov K., 2019.

Учебник по литературе для 8 класса на каракалпакском языке.

   Kórkem ónerdiň bir tarawi bolgan ádebiyatti oqiw arqali xaliqtiň ótmishin hám búginin, tariyxm hám etnografiyasin, milliy úrp-ádet dástúrleri menen jasaw tárizin, jaqinnan bilip alasiz. Sonliqtan bolsa kerek, «Kórkem ádebiyat — xaliq múlki», «xaliq aynasi» dep biykarga aytilmagan. Qaysi xaliqtin kórkem ádebiyatin alip qarasaq ta, onda sol xaliqtiň milliy kelbeti sáwlelenedi. Dúnya xaliqlari kórkem sóz óneri siyaqli qaraqalpaq xalqiniň da danaliqqa toli folklorliq dóretpeleri atadan balaga, áwladtan áwladqa ótip saqlanip kiyatirgan biybaha bayligi esaplanadi. Sizler 6 — 7-klaslarda oqigan «Alpamis», «Qirq qiz», «Sháryar», «Edige» dástanlarinin ideya-tematikasinda xalqimizdiň tariyxi, milliy úrp-ádet dástúrleri óziniň ayqin sáwleleniwin tapqanliginm gúwasi boldmiz. Basqa túrkiy tilles xaliqlar siyaqli qaraqalpaq xalqi da xaliq awizeki dóretpeleri menen jazba ádebiy miyraslarina iye.